September
Wat gebeurde er in september? Een overzicht van dag tot dag.
01 september
Op 1 september 1939 viel Duitsland Polen met groot machstvertoon binnen. Hiervoor had Duitsland al delen ingenomen en het land belaagd. De directe aanleiding was een door Duitsland geprovoceerd grensconflict. Twee dagen later verklaarden Engeland en Frankrijk de oorlog aan Duitsland. Voorlopig bleef de oorlog echter beperkt tot Polen. In een paar weken tijd werd een groot deel van het land onder de voet gelopen door de Duitse en Russische legers, zoals door Hitler en Stalin was afgesproken. lees meer
02 september
Onder de Grote Brand van Londen verstaat men de brand die drie dagen door de City van Londen woedde, vanaf 2 september 1666. Deze brand verwoestte een belangrijk deel van de stad. De vernietigde oppervlakte bedroeg bijna 7 vierkante kilometer, met 87 kerken en 13.200 huizen. Verbazingwekkend genoeg vermelden de annalen slechts negen tot zestien slachtoffers. lees meer
03 september
Op 3 September 1935 was Malcolm Campbell de eerste mens die met een auto een snelheid van meer dan 300 mijl per uur bereikte. Hij snelde over de zoutvlaktes van Utah 490 kilometer per uur. Ook zijn zoon hield van opschieten; 30 jaar later verbrak deze het wereldsnelheidsrecord op land, met 650 km/u. lees meer
04 september
Gedurende de oorlogsjaren oefende koningin Wilhelmina in Londen een grote persoonlijke invloed uit op staatszaken. Na de oorlog koesterde ze zelfs verwachtingen voor een ander staatsbestel. Een bestel waarbij de macht van het Oranjehuis zou worden vergroot. De werkelijkheid na 1945 is een grote teleurstelling voor haar. Op 4 september 1948 maakt ze de weg vrij voor haar dochter Juliana, door officieel afstand te doen van de troon. Het was de dag van haar vijftigjarig jubileum als Koningin der Nederlanden. Twee dagen later, op 6 september, werd Juliana ingehuldigd. lees meer
05 september
Op 5 september 1980 werd tussen Italië en Zwitserland de Gotthard-tunnel voor het verkeer geopend. Deze tunnel, van 17 kilometer lang, was het alternatief als je geen zin had in de lange klim door Zwitserse Alpen. Nog steeds is de Gotthard één van de langste straattunnels van de wereld. lees meer
06 september
In 1972 bestormden Palestijnse terroristen het onderkomen van de Israëlische olympische ploeg, waarbij twee doden vielen. Daarna begon een gijzeling die duurde tot in de nacht. Tijdens een bestorming van de strijdmacht kwamen nog eens vijftien mensen om. Deze gebeurtenis dreunt nu nog door in de Olympische geschiedenis, vooral omdat IOC-voorzitter Avery Brundage op 6 september 1972 het legendarische `The Games must go on` sprak. lees meer
07 september
In 1998 werd Google Inc. opgericht. Vanaf dat moment is er alleen een weg omhoog voor Google. In de jaren dat Google bestaat zijn er al vele versies geweest. Verder biedt Google voor liefhebbers van speciale genres of voor bepaalde tijden zoals Pasen, speciale versies. Hoge bomen vangen veel wind. Google vangt héél veel wind. Vele parodieën, privacy-protesten, anti-Google bewegingen en zelfs samenzweringstheorieën duiken op. lees meer
08 september
De Engelse inname in 1664 van Nieuw Amsterdam en Nieuw Nederland in vredestijd was één van de vonken, die de Engels- Nederlandse oorlog deden ontketenen. De Engelsen zouden duur betalen voor hun inval in 1664, maar de terugkeer van het oude Nieuw Nederland onder Nederlands gezag behoorde niet tot het vredesverdrag, dat in 1667 te Breda werd gesloten. De Nieuw Nederlanders zouden nog eens vijf jaar moeten wachten op een korte hereniging met hun moederland. lees meer
09 september
In 1976 stierf Chinees politicus en leider van de Communistische Partij Mao. Mao leidde het land op dictatoriale wijze, met de Culturele Revolutie als dieptepunt. Tijdens Mao`s bewind kwamen miljoenen mensen om het leven. De levensverwachting steeg echter van 35 jaar (1949) naar 70 jaar (1970) en het analfabetisme nam sterk af. Mao is als voornaamste oprichter van de Volksrepubliek nog steeds ongekend populair in China, ondanks de mislukkingen die hem worden toegeschreven. lees meer
10 september
Op 10 september 1961 stierf graaf Berghe von Trips na een ongeluk tijdens de Grand Prix Formule I van Monza. Hij had als eerste Duitser in de geschiedenis op die dag wereldkampioen kunnen worden. lees meer
11 september
In 2001 troffen drie vliegtuigen strategische doelen in New York en Washington. Een vierde stortte neer in Pennsylvania. De wereld was geschokt en betuigde zijn medeleven met de slachtoffers en zijn afschuw over deze terreurdaad lees meer
12 september
In 1977 overleed Steve Biko in een politiecel. Biko werd een maand eerder gearresteerd als voorvechter voor de zwarte gemeenschap in Zuid-Afrika, op verdenking van terrorisme door de blanke autoriteiten. Biko is in de gevangenis gemarteld en als een rechtstreeks gevolg daarvan overleden. lees meer
13 september
In 1959 zorgden de Russen voor een bijzondere prestatie in de ruimtevaart. Zij zorgden ervoor dat de eerste raket op de maan aankomt. Loenik II was onbemand en sloeg te pletter op het maanoppervlak. De raket was 12 september 1959 vertrokken en maakte een reis van ongeveer 400.000 kilometer, met snelheden tot 40.000 kilometer per uur. Het betekende de eerste voorsprong voor de Russen in de strijd om het heelal. lees meer
14 september
In 1982 overleed Prinses Gracia van Monaco. Na de middelbare school ging zij naar de theaterschool. Grace Kelly verdiende haar boterham als actrice en speelde in een reeks films. Haar ouders waren het niet eens met die keuze. lees meer
15 september
Op 15 september 1935 werd in Neurenberg `wettelijk` vastgesteld dat de hakenkruisvlag in het vervolg de Rijksvlag zou zijn en dat voortaan een onderscheid zou worden gemaakt tussen Staatsangehorigen en Reichsburger. Verder verbood `de wet ter bescherming van het bloed` buitenechtelijk geslachtsverkeer `tussen joden en burgers van Duits of verwant bloed`. lees meer
16 september
In 1999 startte het spraakmakende programma Big Brother van Veronica. Voor het permanente oog van 24 camera`s werd een aantal mensen honderd dagen lang geïsoleerd in een wooncabine. De gebeurtenissen, of het ontbreken daarvan, werden bijna onversneden uitgezonden. Opdrachten zorgden voor enige afleiding en om de zoveel tijd moest iemand het pand verlaten. De kijkers - de kijkcijfers lagen verbluffend hoog - oordeelden mee. lees meer
17 september
Op zondag 17 september 1944 begon Operation Market Garden. De doelstelling van deze operatie was om de bruggen bij Eindhoven, Grave, Nijmegen en Arnhem te veroveren van de Duitsers, en vervolgens om via het IJsselmeer de Noord-Duitse laagvlakte en het Industriële Duitse hart te veroveren. Om hiermee uiteindelijk de Tweede Wereldoorlog voor kerst 1944 te beëindigen. lees meer
18 september
1573, De dag van de grote Spaanse aanval. Het gedonder van kanonnen is tot in Amsterdam te horen. Grote schade aan huizen en verstingwerken. De vijand valt overal aan: De Friese Poort wordt bestormd. Met een stormbrug proberen de Spanjaarden de gracht bij de Rode Toren over te steken. Ook bij de Kennemerpoort wordt een stormbrug aangevoerd. Bij de Zoutketen naderen schepen met soldaten. Het is nu erop of eronder! Vanaf de wallen wordt op de aanvallers geschoten. Mannen, vrouwen, jongens en meisjes smijten met stenen, pek, kalkwateren hete pekel naar de soldaten. Driemaal wordt de Friese Poort bestormd. Aanval afgeslagen. Ook de bestorming van de Rode Toren mislukt. lees meer
19 september
In 1996 werd de Chipknip geintroduceerd door de gezamenlijke banken. De pre-paidbetaalkaart voor kleine bedragen werd niet het grote succes waar de banken op gehoopt hadden. Currence, de exploitant van de chipkaart, geeft toe dat het betaalmiddel zijn beste tijd heeft gehad, en langzaam zal uitsterven. Volgens het bedrijf is door nieuwe communicatietechnieken pinnen goedkoper geworden, waardoor klanten ook kleinere bedragen met hun pinpas afrekenen.Vanaf 1 januari 2015 kan Chipknip niet meer gebruikt worden. lees meer
20 september
In 1642 stierf Italiaans natuur- en sterrenkundige en filosoof Galilei Galileo. Hij is onder andere de grondlegger van de dynamica. In 1602 ontdekte hij aan de hand van zijn proeven met het hellende vlak de wetten van de vrije val. In zijn belangrijkste werk bewees hij in 1638 dat projectielen zich in de ruimte volgens parabolen bewegen. Ook gaf hij het beginsel van de traagheid en de samenstelling van de snelheden aan. Hij toonde de staande golven aan, stelde de wetten van de communicerende vaten op en bedacht de hydrostatische balans. lees meer
21 september
The Hobbit` van J.R.R. Tolkien werd gepubliceerd op 21 september 1937. De ondertitel luidt 'Daarheen en weer terug' (There and back again). Het boek vertelt de voorgeschiedenis van 'In de ban van de ring' (The Lord of the Rings). De Hobbit is geschreven als kinderboek, maar wordt ook door veel volwassenen gelezen. Het boek verhaalt over een avontuur dat de Hobbit Bilbo Balings samen met Gandalf en dertien dwergen beleeft. lees meer
22 september
Op 22 september 1692 bengelden Matha Corey, Margaret Scott, Mary Easty, Alice en Mary Parker, Ann Pudeator, Wilmot Redd en Samuel Wardwell aan de galg. Het was begonnen met het negenjarige dochtertje van de dominee van Salem, dat stuipen kreeg. Zenuwaanvallen, slaan en schoppen, verwensingen en vloeken uitslaan; het kind gedroeg zich duivels. En het leek besmettelijk: haar nichtje kreeg dezelfde rare verschijnselen en op den duur waren er veertig meisjes behekst. Tijdens hun trance-achtige spasmen riepen ze de namen van de mannen en vrouwen die hen behekst hadden. Er werden er 20 terechtgesteld. lees meer
23 september
Op 23 september 1846 vond Johann Gotfried Galle van het Berlijnse Observatorium Neptunus. Neptunus heeft (voor zover bekend) 13 manen. Van deze manen zijn er 6 ontdekt door de Voyager 2. Alleen Triton en Nereid zijn vanaf de Aarde ontdekt. Triton is de grootste maan van Neptunus. Neptunus is alleen door de Voyager 2 bezocht, in augustus 1989. De meeste informatie die van Neptunus bekend is, is afkomstig van de Voyager 2. Zoals op alle gasplaneten zijn er ook op Neptunus hevige winden. De donkere vlekken zijn zulke stormen. De stormen op Neptunus zijn echter de hevigste in het zonnestelsel. Zij kunnen een snelheid bereiken tot wel 2000 km per uur. lees meer
24 september
In Berlijn werd op 24 September 1923 voor het eerst in het openbaar een geluidsfilm vertoond. `Das Leben auf den Dorfe` draaide wekenlang voor een uitverkochte zaal. De Duitse industrie was niet geïnteresseerd en de uitvinders verkochten hun octrooien aan Zwitserland, die ze in 1926 aan de Amerikaan William Fox afstond. lees meer
25 september
Fernando Alonso werd in 2005 wereldkampioen Formule 1. Daarmee is hij de jongste wereldkampioen ooit. Behalve de jongste wereldkampioen Formule 1 is hij ook de eerste Spaanse F1 wereldkampioen, en de eerste coureur die de wereldtitel won in een Renault. Flavio Briatore, behalve teamdirecteur van Renault ook de manager van Alonso was vol lof over de coureur die hij groot had gemaakt. De Italiaan die verantwoordelijk was voor Alonso’s debuut bij Minardi in 2001 vertelde dat Alonso dat jaar slechts één fout maakte, en dat was tijdens de Grand Prix van Canada, maar daarna was hij geweldig. lees meer
26 september
Stanislav Petrov (geboren ca. 1939) is een gepensioneerd kolonel uit het Sovjet-leger, die op 26 september 1983 een mogelijke kernoorlog wist te voorkomen. Zijn automatisch waarschuwingssysteem gaf aan dat de Verenigde Staten vijf raketten op de Sovjet-Unie hadden afgevuurd. Petrov was op dat moment wachtcommandant in de Serpukhov-15 bunker in de buurt van Moskou. Als hij zijn superieuren een Amerikaanse aanval had gemeld, had de USSR waarschijnlijk een volledige nucleaire tegenaanval bevolen. lees meer
27 september
In 1936 liep de 'Queen Elisabeth' van stapel. Het was het grootste passagiersschip ter wereld. Koning Elisabeth zelf doopte het schip. Dat ging nog maar net goed: nog voor dat de koningin de fles champagne tegen de romp kapot kon gooien, zakte het schip al naar beneden. De koningin kon nog net op tijd de fles gooien. Die trof de boeg, zodat de doop toch lukte. De Queen Elisabeth zou tijdens de Tweede Wereldoorlog ingezet worden voor het vervoer van militairen. lees meer
28 september
Op 28 September 1994 kwam de veerboot `Estonia` van de Estonian Steamship Lines op de Baltische zee in zwaar weer terecht, en sloeg lek bij de boegdeuren. Het schip verging binnen 30 minuten. Bij de ramp kwamen van de in totaal 989 passagiers 852 om het leven, waaronder een Nederlandse vrachtwagenchauffeur. lees meer
29 september
In 1994 kwam de Nintendo 64 op de markt. Het apparaat waarmee je videospelletjes kunt spelen werd een enorm succes, vooral dankzij de spelletjes waarin Mario64 de hoofdrol speelt. De eerste dag dat het apparaat op de markt was, werden er al een half miljoen van verkocht. lees meer
30 september
The Flintstones debuteerden op 30 september 1960 op de Amerikaanse televisie. De stem van Fred Flintstone werd verzorgd door Edward Bergman (1907-1977), beter bekend onder zijn artiestennaam Alan Reed. Volgens de belangrijkste Flintstonewebsite was het Reed die de kreet 'yabba-dabba-doo' bedacht. Producent Joe Barbera zei daar later over: ‘Tijdens een opnamesessie zei Alan: `Hé Joe, kan ik in plaats van yahoo ook yabba-dabba-doo zeggen?` Ik zei oké. God mag weten waar hij het vandaan had, maar het was een geweldige vondst.’ lees meer
